Het opruimen van zwerfvuil is duur. Volgens cijfers van het Agentschap Net Brussel (ANB) werd de kost voor het opruimen van zwerfvuil in het Brussels gewest geraamd op 4.592.000 euro in 2015.
Het ABN raamt dat het opruimen van zwerfvuil een gemiddelde kost heeft van 863,90 euro per ton in 2014. In 2016 haalden de gemeentelijke en gewestelijke netheidsdiensten samen minstens 13.000 ton zwerfvuil in het Brussels gewest op, waarvan het ANB alleen al 3.553 ton afval ophaalde. M.a.w. het gaat om een omvangrijk en kostelijk probleem.
Ook blijkt uit een studie, in opdracht van OVAM, dat Vlaanderen in 2015 iets meer dan 187 miljoen euro spendeerde aan de strijd tegen zwerfvuil en sluikstort. Dat komt neer op zo’n 29 euro per inwoner. Bovendien lag de hoeveelheid zwerfvuil in 2015 40% hoger dan in 2013. We kunnen stellen dat, wat geldt voor Vlaanderen ook zal gelden voor Brussel.
Plastic flesjes en blikjes zijn op dit moment verantwoordelijk voor zo’n 40 procent van het zwerfafval. Het is duidelijk dat dit zeer nadelig is voor milieu en voor dieren. Veel zwerfvuil belandt via water en wind in zee waar het op grote schaal schade toebrengt aan vissen, vogels en andere zeedieren.
Ook al doet onze gemeente de nodige inspanningen om zwerfvuil te bestrijden met openbare vuilnisbakjes, handhavingsacties en bewustmakingscampagnes. Ervaring leert echter dat deze geen structurele resultaten opleveren. We blijven opruimen, het vuil blijft terugkomen, eerder, sneller en meer.
Een bijkomende actie die kan worden ondernomen in de strijd tegen zwerfafval is de invoering van statiegeld.
Tellingen door de Intercommunale IOK in 2014 geven aan dat 40% van het volume zwerfvuil bestond uit drankverpakkingen. Studies van o.a. CE Delft geven aan dat door de invoering van statiegeld de hoeveelheid blikjes en flesjes significant zullen afnemen. Op basis van best beschikbare gegevens concludeerden ze dat de afname in de range van 70 tot 90% zou liggen.
Rekening houdend met bovenstaande tellingen kunnen we concluderen dat bij de invoering van statiegeld het zwerfafval met zo’n 40% zou kunnen afnemen.
Dat statiegeld op plastic flessen en blikjes werkt bewijzen 37 landen en regio’s waar het al ingevoerd is. Deze landen halen recyclagecijfers voor drankverpakkingen van meer dan 90% en tonen aan dat statiegeldsystemen kostenefficiënt en juridisch solide zijn. Het is een structurele oplossing voor zwerfvuil, een duurzaam circulair model voor het beheer van grondstoffen en is bovendien een eerlijke oplossing voor zwerfafval door de kosten weg te halen bij burgers en lokale overheden en te leggen bij het verpakkende bedrijfsleven die er ook de winsten voor hebben opgestreken.
In het laatste half jaar werden vijf bevragingen gevoerd door o.a Test Aankoop, over de invoering van statiegeld. 60 tot 80% van de correspondenten toonden zich pro statiegeld.
Veel gemeenten hebben zich dan ook aangesloten bij de Statiegeldalliantie. Al meer dan 200 Vlaamse en Nederlandse organisaties, verenigingen, lokale overheden en bedrijven hebben zich aangesloten. Onder hen bv. Limburg.net (de Limburgse afvalintercommunale), Test Aankoop, de steden Maastricht, Amsterdam, Gent, Hasselt, de gemeentes Poperinge, Gooik, de provincies Noord-Brabant en de provincie Limburg. (aan te vullen: https://statiegeldalliantie.org/2017/11/de-partners-van-de-statiegeldalliantie/#G)
De partners van de Statiegeldalliantie willen:
- Een structurele oplossing voor de vervuiling van straten, bermen, stranden en zeeën door plastic flessen en blikjes;
- Een eerlijke oplossing voor zwerfafval door de kosten ervan weg te halen bij de burgers en lokale overheden en het verpakkende bedrijfsleven ervoor verantwoordelijk te maken
- Een echt duurzaam circulair model voor het beheer van grondstoffen
De Statiegeldalliantie vraagt aan de regeringen van Vlaanderen, Brussel en Wallonië om het statiegeldsysteem in te voeren voor blikjes en grote en kleine plastic flessen in 2018. Meer info op https://statiegeldalliantie.org/.
Mijn vragen zijn de volgende,
- Hoeveel ton zwerfvuil haalt de netheidsdienst van de gemeente jaarlijks op en wat is de jaarlijkse kostprijs van deze ophaling?
- Is de gemeente bereid om zich aan te sluiten bij de Statiegeldalliantie in de strijd tegen zwerfafval? Samen vragen we de regering om een structurele en eerlijke oplossingen door te voeren in de vorm van statiegeld op alle drankverpakkingen, PET-flessen en blikjes. Indien niet, wat is de reden om zich niet aan te sluiten?
